ทำไมวัยรุ่นนอนไม่หลับ

ปัญหาการนอนไม่หลับ มิได้เกิดขึ้นเฉพาะผู้ใหญ่เท่านั้น แต่ภาวะนอนไม่หลับในเด็ก โดยเฉพาะช่วงวัยรุ่น นับว่ามีไม่น้อยทีเดียว

การนอนหลับยาก นอนหลับๆ ตื่นๆ หรือ ตื่นนอนก่อนเวลาปกติ ล้วนอยู่ในคำจำกัดความของโรคนอนไม่หลับ

นอนไม่หลับมีสาเหตุได้หลายประการ เช่น ปัญหาทางสุขภาพร่างกาย จิตใจ ประวัติคนในครอบครัว พันธุกรรม ตารางเวลานอนที่ไม่เหมาะสม ฯลฯ และมีสาเหตุอย่างหนึ่งที่น่าสนใจ หมอขอยกตัวอย่างกรณีนี้มาเล่าให้ฟัง

คนไข้เด็กหญิง อายุ 13 ปี และ 15 ปี ทั้งสองมีประวัติ ‘ภาวะเป็นสาวก่อนวัย’ มารักษาอาการตื่นนอนตอนกลางดึก เป็นเวลาเดือนเศษมาแล้ว คนไข้เข้านอนตั้งแต่หัวค่ำ แต่หลับได้ประมาณ 4 ชั่วโมงก็ตื่น บางคืนตื่นมา 2 ชั่วโมงหลับต่อได้ แต่บางคืนก็นอนหลับต่อไม่ได้อีก ไปจนถึงกลางวันตลอดทั้งวัน แม้จะรู้สึกเพลียและอยากหลับมาก แต่ก็หลับไม่ได้ มีอาการขี้ร้อน เหงื่อออกตอนกลางคืนทั้งที่เปิดแอร์ หงุดหงิดฉุนเฉียวง่ายร่วมด้วย ฯลฯ

จากการตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์จีนพบว่า ปลายลิ้นแดง ฝ้าลิ้นขาว ลักษณะชีพจรบางและเร็ว อาการที่ปรากฏเหล่านี้ ทางแพทย์จีนจัดอยู่ในกลุ่มของ ‘หยินพร่องไฟกำเริบ’ (阴虚火旺)

阴虚火旺 หยินพร่องไฟกำเริบ สัมพันธ์กับโรคนอนไม่หลับและภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยอย่างไร

ไต ธาตุน้ำ เป็นอวัยวะคอยกักเก็บ จิง (精) สารจำเป็นของชีวิตที่ได้รับมาจากพ่อแม่ สัมพันธ์กับการเจริญเติบโตและระบบสืบพันธุ์ของมนุษย์ โดยทั่วไปเด็กมักมีอาการไตไม่แข็งแรง (ไตพร่อง) อยู่แล้ว เนื่องจากยังเติบโตไม่เต็มที่ หยินหยางของไตจึงเสียสมดุลได้ง่าย เมื่อไตหยินไม่พอ ควบคุมหยางไม่ได้ ก็เปรียบเหมือนน้ำไม่พอไปดับไฟ ไฟจึงลุกโชน ทำให้เกิดภาวะตื่นตัว ซึ่งเป็นสาเหตุของการนอนไม่หลับ และส่งผลให้ เทียนกุ่ย (天癸) พัฒนาเร็วก่อนกำหนด เกิดเป็นภาวะเจริญพันธุ์ก่อนวัย

เทียนกุ่ย เทียบได้กับฮอร์โมนเพศ เป็นตัวกำหนดพัฒนาการด้านสรีระ การสืบพันธุ์ และสมรรถภาพทางเพศของทั้งเพศหญิงและเพศชาย เด็กอายุต่ำกว่า 7 ขวบจะยังไม่มีเทียนกุ่ย บทบาทหน้าที่ของเทียนกุ่ยหมอจะขอกล่าวถึงภายหลัง |หลักการรักษาคือการเติมน้ำเพื่อช่วยลดทอนไฟ แต่ไม่ดับไฟ เพราะร่างกายยังจำเป็นต้องใช้ไฟอยู่ โดยการใช้ตำรับยาจีนแบบสกัดผงชงดื่มเป็นเวลา 6 วัน ควบคู่กับการติดเมล็ดผักกาดที่หู

เนื่องจากอายุ อาการ และการแสดงออกของโรค ปัจจัยการตรวจ เช่น ลักษณะชีพจร สีลิ้น ยาอื่นๆ ที่เด็กต้องกินอยู่เป็นประจำ ล้วนมีรายละเอียดปลีกย่อยแตกต่างกัน แม้เป็นโรคเดียวกัน แต่การเลือกใช้ยาสมุนไพรจีน หรือจุดที่ติดเมล็ดผักกาดบริเวณใบหูก็ต่างกันด้วย การนอนหลับไม่พอหรือไม่ได้คุณภาพ ยังส่งผลต่อคุณภาพชีวิต สุขภาพร่างกายและจิตใจ ทำให้ประสิทธิภาพในการเรียนหรือทำงานลดลงจึงเป็นเรื่องที่เราควรสังเกตและไม่ควรละเลย ต่อมาหมอได้รับข่าวจากคนไข้ทั้งสองคนว่า “หมอขา หลับได้ตามปกติแล้วนะคะ” : )