清明 ชิงหมิง หรือ เชงเม้ง ‘ชิง’ แปลว่า ใสสะอาด ‘หมิง’ แปลว่า สว่าง ชิงหมิงเป็นฤดูกาลที่ 5 ของ 24 ฤดูลักษณ์ อยู่ราวๆ วันที่ 4-6 เมษายนของทุกปี แต่มักจะตรงกับวันที่ 5 เมษายน
นอกจากเป็นหนึ่งใน 24 ฤดูกาลแล้ว ยังเป็นวันเทศกาลหนึ่งของ 4 เทศกาลสำคัญตามประเพณีจีนด้วย นั่นก็คือวันไหว้บรรพบุรุษ และทำความสะอาดสุสาน เพื่อแสดงความเคารพและระลึกถึงคนในครอบครัวผู้ล่วงลับ
ด้วยเหตุที่ในช่วงฤดูกาลนี้อุณหภูมิสูงขึ้นและมีลมแรง โรคภูมิแพ้จึงกำเริบมากขึ้นตามไปด้วย ทั้งภูมิแพ้ผิวหนัง ผื่นคันแบบโรคลมพิษ หรือภูมิแพ้ทางเดินหายใจ เช่นหอบหืด โพรงจมูกอักเสบ ฯลฯ
แม้ว่าโรคภูมิแพ้จะเกิดขึ้นได้ตลอดทั้งปี แต่ในช่วงฤดูกาลนี้มักมีสาเหตุที่เป็นตัวกระตุ้นให้อาการกำเริบได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นเกสรดอกไม้ ฝุ่น หรือเชื้อโรคที่เจริญเติบโตไวจากสภาพอากาศ เราจึงควรดูแลร่างกายและป้องกันโรคภูมิแพ้ให้มากเป็นพิเศษ
แพทย์จีนจึงมักอ้างถ้อยคำในตำราหวงตี้เน่ยจิงอยู่บ่อยๆ กล่าวว่า《黄帝内经》: “正气存内，邪不可干” ‘เมื่อใดพลังต้านทานยังดี โรคภัยก็ไม่แผ้วพาน’
ในสมัยโบราณแพทย์จีนยังไม่มีชื่อเรียก ‘โรคภูมิแพ้’ โดยตรง แต่อาการของโรคภูมิแพ้ในปัจจุบัน มักจะสัมพันธ์กับ ‘ลม’ (风邪) ซึ่งเป็นตัวการก่อให้เกิดโรค
แพทย์จีนเชื่อว่า ‘风为百病之长’ ‘ลมก่อให้เกิดโรคทั้งหลาย’ กล่าวคือ เชื้อโรคหรือสารก่อภูมิแพ้ ที่เข้ามากระทบร่างกาย มักมาพร้อมกับลม ผ่านปาก จมูก รูขุมขนแล้วเข้าสู่ร่างกาย ลักษณะเด่นของโรคที่เกิดจากลมเข้ามากระทบคือ เกิดโรคเร็ว แพร่กระจายไว และเกิดซ้ำได้ง่าย
นำ ‘สะระแหน่’ (薄荷) และ ‘ใบหม่อน’ (桑叶) อย่างละ 10 กรัม มาต้มหรือชงดื่มเป็นชา ทิ้งไว้สัก 5-10 นาที หรือจะนำไปเป็นส่วนผสมในน้ำผักผลไม้สกัดคั้นสดก็เป็นทางเลือกที่ดี เพื่อช่วยบรรเทาอาการผื่นแพ้ผิวหนัง หรือลมพิษเบื้องต้น สมุนไพรทั้งสองอย่างนี้ยังหาได้ง่าย และปลอดภัยด้วย
ในตำราสมุนไพรจีน ทั้ง ‘สะระแหน่’ และ ’ใบหม่อน’ มีฤทธิ์กระจายลมและขับร้อน มักใช้รักษาโรคภูมิแพ้ ภูมิแพ้ผิวหนังที่เกิดจากลมร้อน
อย่างไรก็ตามเมื่อมีอาการภูมิแพ้กำเริบ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรง วิธีที่แนะนำเป็นเพียงทางเลือกช่วยเสริมการดูแลตัวเอง และควรปรึกษาแพทย์จีนก่อนรับประทานยาสมุนไพรจีน
ฤดูกาลชิงหมิง หมายถึง สะอาดและสว่าง แต่ความหมายก็มิใช่เพียงภายนอก หรือสถานที่เท่านั้นชาวจีนยังใส่ใจดูแลตัวเองให้สะอาดสดใส ทั้งร่างกายและจิตใจไปพร้อมกันด้วยอย่างสำคัญ
- รับประทานองุ่น แอปเปิ้ล ส้มโอ ถั่วเปลือกแข็ง ธัญพืช ถั่วเขียว ข้าวโอ๊ต ฯลฯ เพื่อช่วยชำระล้างหลอดเลือดสะอาด - ข้าวโอ๊ต มีสรรพคุณขับพิษ ช่วยการขับถ่าย ลดความดัน ลดน้ำตาล และลดไขมันในเลือด
- บรอกโคลี หัวหอม สาหร่ายทะเล จะช่วยให้กระเพาะและลำไส้สะอาด - หัวหอมมีส่วนช่วยย่อยอาหาร ลดการอักเสบ ฆ่าเชื้อโรค ขับปัสสาวะ
- เก็กฮวย (菊花) ช่วยทำให้ชี่ตับสะอาด คนที่ตาแห้งแสบตาบ่อย เพิ่มเก๋ากี้ (枸杞子) เข้าไป ก็จะช่วยเสริมฤทธิ์ของเก็กฮวยได้ดี
อย่าลืมดูแลพลังต้านทานของเราให้ดี ด้วยการพักผ่อนให้เพียงพอ รักษาอารมณ์ให้แจ่มใสนะคะ
สนใจให้ศาสตร์การแพทย์จีนเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของการดูแลและรักษาสมดุลพลังต้านทาน ขอเชิญได้ที่แอคคิวเฮาส์คลินิกนะคะ
แล้วพบกับบทความ 24 ฤดูลักษณ์ได้ใหม่ในฤดูกาลหน้า
**วันที่ 30 พฤศจิกายน 2016 ยูเนสโก (UNESCO) ขึ้นทะเบียนรับรองให้ฤดูลักษณ์ 24 ฤดูแห่งปฏิทินจีน 《二十四节气》 เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ**
Comments