雨水 (อวี๋สุ่ย/แปลตรงตัวว่า น้ำฝน) เป็นฤดูกาลที่ 2 ใน 24 ฤดูลักษณ์ อยู่ราวๆ วันที่ 18-20 กุมภาพันธ์ของทุกปี ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 19 กุมภาพันธ์ จนถึงวันที่ 6 มีนาคม
ฤดูกาลนี้เริ่มมีฝนตก อากาศอุ่นขึ้น พื้นที่ทุกแห่งค่อยๆ คืนสู่ความผลิบาน สรรพสิ่งเริ่มฟื้นคืนชีวิตชีวาอีกครั้ง หยางชี่ เริ่มลอยขึ้นบน อินชี่ ค่อยๆ ลดลงสู่พื้นดิน มีคำโบราณกล่าวว่า ‘春雨贵如油’ หมายถึง น้ำฝนในช่วงฤดูกาลนี้มีค่าดุจน้ำมัน เพราะสำคัญต่อการเพาะปลูก
การแพทย์จีนเชื่อว่าฤดูกาลอวี๋สุ่ย ‘การดูแลตับ’ และ ‘ป้องกันลม’ เป็นเรื่องสำคัญ เราดูแลตัวเองได้ง่ายๆ ด้วยการออกกำลังกาย รับประทานผักใบเขียวให้มากขึ้น เช่น ผักปวยเล้ง ขึ้นฉ่าย/เซเลอรี่ ผักกวางตุ้ง กุยช่าย ว่อสุ่นหรือสลัดต้นจีน
ตามทฤษฎีธาตุทั้ง 5 ของแพทย์จีน สีเขียวสัมพันธ์กับตับ ผักใบเขียวจึงช่วยบำรุงตับ ป้องกันไม่ให้ธาตุไฟของตับลุกโชนจนเกินไป
อาการเจ็บป่วยเกิดขึ้นได้บ่อยในช่วงนี้ คือปวดศีรษะ แม้อาการปวดศีรษะจะเกิดขึ้นได้ทุกช่วงเวลาตลอดทั้งปี แต่ช่วงนี้อาจกำเริบได้ง่ายเป็นพิเศษ ด้วยเหตุที่ในฤดูใบไม้ผลิ พลังงานธาตุไม้พุ่งขึ้นสูงตามกลไกของธรรมชาติ และตับก็เป็นตัวแทนของธาตุไม้ ทิศทางการไหลเวียนของเส้นลมปราณตับ (足厥阴肝经) ยังผ่านบริเวณกลางกระหม่อมอีกด้วย
สมัยก่อนชาวจีนนิยมนำหวีที่ทำจากเขาควายมาสางผม ปัจจุบันก็ทำได้ด้วยการใช้นิ้วมือทั้งสิบนิ้วของเรา การสางผมวันละ 50-100 ครั้ง ช่วยป้องกัน บรรเทาอาการปวดศีรษะ กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดได้ หากทำตอนเช้าจะช่วยให้รู้สึกสดชื่น ทำตอนก่อนนอนจะช่วยผ่อนคลายความเหนื่อยล้า
ฤดูนี้มีลมแรง อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย ควรสวมเสื้อผ้าท่อนบนให้โปร่งสบาย ไม่อึดอัดหรือรัดแน่นจนเกินไป ส่วนท่อนล่างสวมใส่ให้มิดชิด เพื่อป้องกันไม่ให้ลมภายนอกมากระทบจนเป็นไข้หวัด
เก๊กฮวย คือสมุนไพรที่เป็นทั้งอาหารและยา เหมาะจะชงชาดื่มในช่วงฤดูกาลนี้ ดอกเก๊กฮวย มีรสหวานเจือขม ฤทธิ์ค่อนไปทางเย็น ออกฤทธิ์ตามเส้นลมปราณปอดและตับ มีสรรพคุณในการขับร้อน กระจายลม ทำให้ตับสงบ ตาสว่าง ขจัดพิษ เหมาะแก่โรคไข้หวัดเนื่องจากลมร้อน ปวดศีรษะ ตาลาย ตาบวม ตาแดง และปวดตา (อ้างอิงจาก: 《中华人民共和国药典》2015年版)
สิ่งสำคัญในการดูแลร่างกายช่วงฤดูกาลอวี๋สุ่ยคือ ต้องทำให้ลมปราณไหลเวียนสะดวก โดยการเสริมหยางชี่ เพิ่มความอุ่น เพื่อให้ทุกอย่างไหลเวียนได้ดีไม่ติดขัด เมื่อไม่ติดขัดจึงไม่ปวด (通则不痛)
นอกจากวิธีดังกล่าวแล้ว การฝังเข็ม นวดกดจุด หรือรมยา ก็ยังช่วยดูแลตับ ป้องกันลม ส่งเสริมสุขภาพ รักษาการทำงานของร่างกายให้สมดุล ก่อนที่ร่างกายจะเจ็บป่วยได้อีกด้วย
หากต้องการปรับสมดุลร่างกายด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีน ขอเชิญที่แอคคิวเฮาส์คลินิกได้เลยค่ะ
**วันที่ 30 พฤศจิกายน 2016 ยูเนสโก (UNESCO) ขึ้นทะเบียนรับรองให้ฤดูลักษณ์ 24 ฤดูแห่งปฏิทินจีน 《二十四节气》 เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ**
Comments