ความหวานแต่โบราณ

angkart0
30 ส.ค.
ยาว 1 นาที

“กลิ่นหอมรัญจวน สีสรรพ์ฉูดฉาด รสชาติหวานอร่อย คือความปรารถนาแรงกล้าของผู้คน”

—《天工开物·甘嗜》

รสหวาน ทำให้คนมีความสุข อีกทั้งยังช่วยปรับรสชาติอื่นๆ หรือรสชาติที่ไม่ถูกปากให้นุ่มนวลขึ้นได้

ความหวาน จึงคล้าย ความรัก…

เนื่องใน ‘เทศกาลชีซี’ (七夕节) หรือเทศกาลแห่งความรักของชาวจีน ซึ่งมีจุดเริ่มต้นมาจากตำนานสาวทอผ้ากับชายเลี้ยงวัว ที่มาพบกันปีละครั้ง ณ ทางช้างเผือกหรือสะพานนกกา ในวันที่ 7 ค่ำ เดือน 7 ของทุกปี (ปีนี้ตรงกับวันที่ 29 สิงหาคม) แอคคิวเฮาส์จึงอยากนำเสนอ ‘ความหวานแห่งยุคโบราณ’ ซึ่งมีสรรพคุณเป็น ‘ยา’ ตามตำราแพทย์จีนอีกด้วย

• น้ำผึ้ง (蜜糖)

รสหวาน ฤทธิ์เป็นกลาง เสริมสารน้ำ ออกฤทธิ์เส้นลมปราณปอด สรรพคุณบำรุงชี่ปอด และบำรุงกำลัง บรรเทาอาการปวด

นอกจากมีรสหวาน น้ำผึ้งยังชุ่มชื้น ช่วยเพิ่มน้ำในสำไส้และช่วยขับถ่าย จึงเหมาะแก่ผู้ที่ร่างกายพร่อง สารน้ำในร่างกายแห้ง น้ำผึ้งมีสรรพคุณช่วยขับพิษ ขจัดพิษของสมุนไพรจีนบางชนิด และแก้พิษอาหารด้วย เมื่อใช้ภายนอกจะช่วยรักษาแผลรวมทั้งแผลน้ำร้อนลวก

ความหวานและความเหนียวของน้ำผึ้งยังใช้ปรับรสชาติตำรับยาได้ ทั้งยังช่วยเสริมสรรพคุณยาและช่วยลดทอนความรุนแรงของยาบางชนิดได้เช่นกัน

• อี๋ถัง (饴糖) หรือ น้ำตาลจากข้าว

อี๋ถัง คือน้ำตาลที่ทำมาจากธัญพืช เช่นข้าวกล้องงอก ข้าวบาร์เลย์ ข้าวเจ้า ข้าวเหนียว หรือข้าวสาลีมาต้ม เคี่ยว แล้วกวนจนกลายเป็นลักษณะเหลวข้น มีทั้งในรูปแบบน้ำตาลกวนเหนียวนุ่มยืดได้ และแบบเกาะเป็นผลึก

สมัยราชวงศ์ชาง (1600-1046 ก่อนคริสตกาล) ราชวงศ์โจว (1046-256 ก่อนคริสตกาล) เมล็ดธัญพืชมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ตามการพัฒนาด้านเกษตรกรรม ผู้คนค้นพบว่า ธัญพืชงอกเมื่อผ่านการต้ม กรองกาก และเคี่ยวจนเปลี่ยนสภาพกลายเป็นเนื้อเหลว ยิ่งผ่านกระบวนการเคี่ยวทำให้เข้มข้นอีก ก็จะกลายเป็นอาหารที่มีรสชาติหวาน ลักษณะนิ่มหรือเหลวจะเรียกว่าอี๋ (饴) ลักษณะที่แข็งเหนียวจะเรียกว่าถัง (饧) กลายเป็นเครื่องปรุงรสหวานที่เก่าแก่ที่สุดในแถบลุ่มแม่น้ำหวงเหอ

เนื่องจากอี๋ถังทำจากธัญพืช ในทางแพทย์จีนจัดว่าเป็นสารอาหารบำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร จึงมีสรรพคุณบำรุงกำลัง เหมาะแก่คนที่ม้ามและกระเพาะอาหาร (ระบบย่อยอาหาร) อ่อนแอ อีกทั้งยังช่วยบรรเทาอาการปวดได้ด้วย

ปรมาจารย์แพทย์จีนจางจ้งจิ่ง จึงใช้น้ำตาลอี๋ถังในตำรับยาจีน เช่น ตำรับยาเสี่ยวเจี้ยนจงทัง (小建中汤) ต้าเจี้ยนจงทัง (大建中汤) หวงฉีเจี้ยนจงทัง (黄芪建中汤) เพื่อบรรเทาอาการปวด และบำรุงกำลัง

• น้ำตาลอ้อย (蔗糖)

ความหวานจากอ้อย มีการกล่าวถึงนับตั้งแต่ในสมัยยุคจ้านกั๋ว (476-221 ก่อนคริสตกาล) ในสมัยนั้นวิธีการทำน้ำตาลอ้อยยังเป็นรูปแบบที่ค่อนข้างหยาบ แต่หลังจากราชวงศ์ถังเป็นต้นมา ได้มีการนำกรรมวิธีผลิตน้ำตาลจากประเทศอินเดียมาประยุกต์ใช้ รวมถึงวิธีการกรองสิ่งเจือปนและรงควัตถุออกจากน้ำเชื่อม เพื่อให้ได้น้ำตาลทรายผลึกคุณภาพดียิ่งขึ้น นับแต่นั้นมา การผลิตน้ำตาลอ้อยก็เฟื่องฟูขึ้นจนกลายเป็นที่นิยม

อ้อย ในทางแพทย์จีนมีคุณสมบัติระบายความร้อน เติมสารน้ำแก่ร่างกาย และกระตุ้นน้ำลาย คนโบราณจึงเรียกน้ำอ้อยว่า ‘น้ำแกงฟื้นชีวิต (天生复脉汤)’ เหมาะแก่ผู้ที่มีอาการไอแห้ง เนื่องจากมีความร้อนในปอด อาเจียน ท้องผูก เนื่องจากกระเพาะอาหารร้อน

หลี่สือเจิน ปรมาจารย์แพทย์จีนได้บันทึกไว้ในตำรา《本草纲目》ว่า “น้ำอ้อยมีรสหวาน ฤทธิ์เย็น ช่วยขจัดความร้อน”

นอกจากนี้ในสมัยโบราณ น้ำอ้อยยังมีสรรพคุณดับกระหายและแก้เมาค้างได้ด้วย

ความหวาน ไม่เพียงแต่เติมรสชาติชีวิตให้เต็ม แต่ยังเป็นพลังแห่งการบำรุงร่างกายและจิตใจมานับแต่โบราณ…

ในเทศกาลชีซีปีนี้ เชิญชวนทุกท่านมาดูแลสุขภาพด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีนโบราณได้ที่แอคคิวเฮาส์ และมาสัมผัส ‘ความหวานที่เป็นยา’ ผ่านเครื่องดื่มต้อนรับ รสชาติพิเศษเฉพาะของที่คลินิกกันนะคะ